DI TÍCH XẾP HẠNG CẤP TỈNH ĐÌNH PHÍ XÁ, XÃ CẨM GIANG

Đầu thế kỷ XX, dân số Phí Xá có 270 người chia làm 2 thôn: Thượng và Hạ, Phí Xá có 01 đình. Sau Cách mạng Tháng 8 năm 1945, đơn vị tổng bị bãi bỏ, thực hiện việc điều chỉnh địa giới và tổ chức bộ máy Nhà nước, xã Phí Xá chuyển thành thôn và sáp nhập với một số thôn khác thành lập xã mới, lấy tên là xã Hưng Đạo. Đến năm 1949, do yêu cầu của cuộc kháng chiến, huyện Cẩm Giàng quyết định hợp nhất hai xã Hưng Đạo và An Điềm thành một xã, lấy tên là Bình Định. Sau năm 1956, xã Bình Định được tách ra, thôn Phí Xá thuộc xã Cẩm Hoàng (nay là xã Cẩm Giang).

Đình Phí Xá được khởi dựng vào thời Hậu Lê và tu bổ vào thời Nguyễn, năm Canh Ngọ niên hiệu Gia Long năm thứ  9 (1810) thế kỷ 19. Theo trí nhớ của các bậc cao niên, Ngôi đình xưa dựng ở khu Mả Kễ, nhưng khi xây dựng thấy hiện tượng nhân dân trong làng làm ăn không thuận lợi, mùa màng thất bát, đời sống nhân dân ngày một khó khăn, cơ cực. Dân làng họp bàn đã lựa chọn di chuyển ngôi đình về vị trí hiện nay. Đình Phí Xá được tọa lạc trên một khu đất cao ráo, tục gọi là lưng rồng, hướng chính tây, phía trước có ao rộng và một lạch nước bao quanh chảy từ phải qua trái (từ dương sang âm) thuận dòng, khiến cho nơi đây thành mảnh  đất, phúc tạo sinh khí thịnh vượng cho làng. Công trình có kiến trúc chữ Đinh (J) gồm 5 gian Đại Bái và 3 gian hậu cung, chất liệu bằng gỗ tứ thiết. Đình Làng Phí Xá  được thờ hai vị; Nhị Lang Đoan Túc Đại Vương và Tích Lịch Uy Lệ hùng mãnh. Do có công với dân, với nước, hai vị thành hoàng làng Phí Xá được triều Nguyễn ban tặng nhiều sắc phong. Niên hiệu Tự Đức (1853) sắc; niên hiệu Tự Đức 33(1880); Đồng Khánh 2 (1887); Duy Tân 3 (1909); niên hiệu Khải Định 9 (1924). Đối với người dân Phí Xá từ xưa tới nay, các thế hệ trước truyền lại cho các thế hệ sau, hai vị thành Hoàng Làng đã trở thành một biểu tượng tâm linh, niềm tin thiêng liêng, chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cộng đồng. Sự tôn thờ Thành Hoàng Làng như một sợi dây vô hình, giúp cho làng đoàn kết, gây dựng cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn. Không chỉ là nơi linh thiêng, sau cách mạng tháng tám năm 1945, đình còn là địa điểm tập luyện của đội tự vệ xã Bình Định (nay là xã Cẩm Giang), là địa điểm Việt Minh thôn Phí Xá tổ chức thành lập chính quyền mới (gọi là ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời); có những thời điểm đình còn là tổ chức các lớp Bình dân học vụ; là địa điểm dậy học của trường cấp 2 Lê Quang Vịnh (nay là trường Trung học cơ sở Cẩm Hoàng); từ năm 1968 đến năm 1976 đình Phí Xá  còn là nơi kho chứa thóc của phòng Lương thực huyện Cẩm Giàng.

 

 

Trải qua năm tháng, chiến tranh và sự biến động của lịch sử, đình Phí Xá bị xuống cấp như: tòa đại bái, tường, mái, nềnĐặc biệt là từ sau cải cách ruộng đất năm 1956 đến năm 1973 công trình như cổng, giải vũ bị hạ giải lấy nguyên vật liệu xây dựng nhà mẫu giáo và sân kho của thôn, gian hậu cung cũng bị tháo dỡ lấy nguyên vật liệu xây dựng các công trình phúc lợi của địa phương. Đình chỉ còn bảo lưu được kiến trúc cổ của tòa đại bái. Những năm gần đây, việc chống xuống cấp, trùng tu tôn tạo cũng như xây dựng một số công trình phụ trợ cho di tích luôn được Chi bộ, ban lãnh đạo thôn, người dân Phí Xá đề cao với tinh thần quyết tâm thực hiện từng bước tạo cho khuôn viên di tích ngày càng đẹp đẽ, khang trang bằng  mọi nguồn lực đóng góp của nhân dân, kêu gọi con em xa quê, phát tâm công đức, cụ thể là: Năm 1997: Tu sửa hệ thống cột gian bên tòa đại bái; Năm 2005: Đảo ngói, đắp hệ thống phù điêu trên bờ nóc và góc đao tòa đại bái; Năm 2020: Xây dựng tòa hậu cung, thay hệ thống cửa tòa đại bái;  Năm 2012: Lát nền tòa đại bái; Năm 2015: Xây dựng nghi môn và nát sân đình; Năm 2022: : Xây dựng giải vũ; Cùng với việc khôi phục, tôn tạo đình các đồ thờ cũng được mua sắm mới như nhang án, bát hương, câu đối, đại tự…. Tổng diện tích 792.6 m2 diện tích xây dựng 175.8m2

Lễ hội đình Phí Xá ngày xưa được tổ chức vào ngày mùng  9 đến ngày 10 tháng 3 (âm lịch), gọi là lễ vào đám; ngày 15 tháng  5(âm lịch) : Lễ hạ điền; ngày 15 tháng 8 (âm lịch): Lễ thượng điền; ngày 10 tháng 10 (âm lịch): Lễ xôi mới. Hiện nay, lễ hội đình Phí Xá vẫn kế thừa các giá trị văn hóa cổ truyền, nhưng để phù hợp với điều kiện kinh tế hiện tại, các dịp lễ tiết trong năm không còn nhiều như xưa. Kỳ lễ hội chính trong năm cũng rút lại hai ngày mồng 9, mồng 10 tháng 3 (âm lịch)  với tên gọi: Lễ hội đình làng Phí Xá. Lễ hội được tổ chức hàng năm là một hoạt động văn hóa tâm linh, nhằm hướng về cội nguồn, tri ân các vị thần đã bảo bệ, che chở, phù hộ cho bao thế hệ người dân trong làng mang lại cuộc sống ấm lo hạnh phúc. Không chỉ vậy lễ hội còn là sự gắn kết cộng đồng cùng chung tay, góp sức tham gia huy động mọi nguồn lực để bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống văn hoá của người dân qua các thời kỳ; 

Căn cứ vào Luật Di sản văn hoá và các văn bản hiện hành, theo đề nghị của Uỷ ban nhân dân xã Cẩm Hoàng, Uỷ ban nhân dân tỉnh Hải Dương đã ban hành Quyết định 97/QĐ-UBND  ngày 11 tháng 01 năm 2024 công nhận và  cấp bằng xếp hạng Đình Phí Xá là Di tích kiến trúc nghệ thuật  cấp Tỉnh. Đó là vinh dự tự hào cho quê hương, Đó cũng là môi trường giáo dục, lưu truyền văn hoá truyền thống đến mai sau, là biểu tượng của sự cố kết cộng đồng, biểu dương sức mạnh gắn bó giữa các thành viên trong thôn, giữa các thôn trong xã, gia đình, họ hàng, dòng tộc.

Phòng Văn hóa - Xã hội

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Xã Cẩm Giang
QR Code
image advertisement
image advertisement
Tin mới
Thư viện ảnh
Thống kê truy cập
  • Đang online: 0
  • Hôm nay: 1
  • Trong tuần: 0
  • Tất cả: 0